به گزارش روابط عمومی انتشارات یک صفحهای، نشست تخصصی با عنوان «بازآفرینی طبیعت در گفتمان انسانی و نقش روانشناسی محیط زیست در شکلدهی رفتار و تعاملات» روز یکشنبه ۲۳ آذرماه به همت انجمن علمی علوم و مهندسی محیط زیست دانشگاه شیراز در دانشکده کشاورزی این دانشگاه برگزار شد.
این نشست با هدف یادگیری راههای ارتباطی مؤثر و چگونگی تعامل سازنده بین انسان و طبیعت، میزبان جمعی از دانشجویان و علاقهمندان به حوزه محیط زیست بود. در این برنامه، مهدی میرعظیمی نویسنده و ایدهپرداز نیز حضور داشت تا از نقش داستان و روایت در فرهنگسازی محیط زیستی سخن بگوید.
داستان: ابزاری برای تغییر رفتار و بازآفرینی ارتباط با طبیعت
میرعظیمی در بخش اصلی سخنان خود به تبیین مفهوم «محیطزیست داستانمند» پرداخت و تأکید کرد که داستان تنها یک سرگرمی نیست، بلکه ابزاری قدرتمند برای انتقال مفاهیم عمیق، تغییر نگرش و شکلدهی به رفتارهای پایدار است. وی با تشریح نقش داستان در فرهنگسازی برای حفاظت از محیط زیست، خاطرنشان کرد: «داستان میتواند احساس تعلق و مسئولیت را در مخاطب برانگیزد و او را به عضوی فعال در حفاظت از طبیعت تبدیل کند.»
این نویسنده در ادامه، ارتباط مستقیم بین روایتهای تأثیرگذار و تغییر رفتارهای انسانی را مورد بررسی قرار داد و افزود: «داستان پلی است بین دانش تخصصی محیط زیست و عموم مردم. وقتی حقایق علمی در قالب روایتهای جذاب و انسانی ارائه میشوند، ماندگاری و اثرگذاری آنها چندین برابر میشود.»
دانشجویان؛ راویان آینده محیط زیست
میرعظیمی در این بخش عنوان کرد دانشجویان و فعالان محیط زیست، به عنوان نسل آیندهساز این حوزه، میتوانند راویان آگاه و مسلطی برای طبیعت باشند. تسلط بر ابزارهای داستاننویسی و روایتگری میتواند آنان را به سفیرانی مؤثر تبدیل کند که نه تنها اطلاعات، بلکه احساس و انگیزه را نیز به جامعه منتقل میکنند.
وی از دانشجویان خواست تا با خلق روایتهای نوآورانه، گامهای عملی در مسیر پایداری محیط زیست برداشته و روزبهروز دایره مخاطبان ادبیات محیط زیستی را گسترش دهند.
گسترش گفتمان: از پسماند صفر تا مطالبهگری مؤثر
در بخش دیگری از این نشست، مباحثی پیرامون «پسماند صفر» و اهمیت جریانسازی اجتماعی در این زمینه مطرح شد. سخنران با اشاره به لزوم تغییر در سبک زندگی و مصرف، بر نقش مطالبهگری هوشمندانه و آگاهانه از نهادهای مسئول در جهت اجرای سیاستهای محیط زیستی تأکید کرد. به گفته وی، ترکیب «روایتگری اثرگذار» و «مطالبهگری سازمانیافته» میتواند موتور محرکی برای ایجاد تغییرات ساختاری در تعامل انسان با طبیعت باشد.
بازگشت به زبان مشترک داستان
این نشست با پرسش و پاسخ حضار به پایان رسید. آنچه در این برنامه به وضوح قابل دریافت بود، ضرورت بازتعریف ارتباط انسان و طبیعت در قالب گفتمانهای انسانی و روایی است. به نظر میرسد دانشگاه شیراز با برگزاری چنین نشستهایی، در پی تقویت نقش اجتماعی دانشجویان محیط زیست و تجهیز آنان به ابزارهای نوین ارتباطی برای اثرگذاری بیشتر در جامعه است.
سازمان داستانمند
در انتها میرعظیمی به معرفی طرح «سازمان داستانمند» پرداخت و توضیح داد که چگونه این رویکرد میتواند به ایجاد محیط زیستی پایدار و سالم کمک کند. وی گفت: «سازمان داستانمند بر این اصل استوار است که هر نهاد یا گروهی میتواند با استفاده از قدرت روایت، فرهنگ و رفتارهای خود را به سمت پایداری هدایت کند. وقتی داستانها و روایتها بهدرستی طراحی شوند، میتوانند رفتارهای انسانی را نسبت به محیط زیست شکل دهند و افراد را به مشارکت فعال در حفاظت از طبیعت ترغیب کنند.»
او افزود که این طرح، علاوه بر کاربرد در سازمانها و موسسات، میتواند در آموزش و فرهنگسازی برای نسل جوان نیز مؤثر باشد، بهطوری که دانشجویان و شهروندان با یادگیری تکنیکهای داستانگویی، خود را تبدیل به روایتگرانی توانمند کنند که بتوانند پیامهای محیط زیستی را به صورت ملموس و اثرگذار منتقل کنند. به این ترتیب، «محیط زیست داستانمند» نه تنها یک مفهوم آموزشی، بلکه چارچوب عملی برای ایجاد تعامل مؤثر میان انسان و طبیعت و جریانسازی فرهنگی برای حفاظت از محیط زیست خواهد بود.